Dijital ayak izi en anlaşılır ve kolay tanımıyla internette attığınız her adımın kaydedilme durumudur. İnternette gezindiğiniz her platform, yaptığınız her abonelik, tıkladığınız her içerik, fotoğraflarınız ve videolarınız bu dijital ayak izi ile kaydediliyor. Farkında olmadan yer bildirimleriniz, ürün incelemeleriniz, hatta kullandığınız arama motorları bile sizinle ilgili bir veri izi depolar.
Dijital ayak izleri iki ayrı şekilde oluşmaktadır. Bu oluşumlar aktif ayak izi ve pasif ayak izi olarak isimlendirilir.
İlk olarak, aktif ayak izi kişinin kasıtlı olarak bıraktığı ayak izlerinden oluşmaktadır. Sosyal medya platformlarında fotoğraf ve video paylaşmak, mail göndermek gibi kendi isteğinizle kaydettiğiniz olay örgülerini kapsar.
Pasif ayak izleri ise kişinin farkında olmadan internet üzerinde yarattığı kasıtsız izlerdir. Harita ve konum uygulamalarını kullanmak, tıkladığınız reklamlar, kullandığınız siteler sizin pasif ayak izinizin oluşmasına sebep olur. İnternette isminizi arattığınızda bıraktığınız ayak izinizin bir kısmını görebilirsiniz. Dijital ayak izlerinizi silmek oldukça zordur. Bu sebeple her hareketinizi düşünerek atmalısınız.
Neden Önemlidir?
Dijital ayak izini yok ederek internette geçirilen zamanın kalitesini arttırmak mümkündür. Bilinçli bir kullanım sonucunda verilerin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi önlenebilir. Böylece maddi ve manevi kayıplar da yaşanmaz.
Dijital ayak izi, karbon emisyonunu artıran bir etki de meydana getirir. Dolayısıyla sanal ortamda olduğu kadar çevre için de bir risk faktörüdür. Web tarayıcısında yapılan aramalar, video paylaşımları ve e-posta trafiği sonucunda karbon emisyonunda artış meydana gelir. Bilinçli internet kullanımı hem sanal ortam hem de dünya için son derece gereklidir.
Dijital Ayak İzi Yönetilir mi?
Dijital ayak izinizi yönetmek ve kötü niyetli kişiler tarafından kullanılmaması için uygulanacak yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
Sosyal medya platformlarında gizlilik ayarı yapmak, dijital izlerin neden olduğu fazla bilgi paylaşımını sınırlandırır. Gizlilik ayarı sayesinde akışınıza girecek kişileri sınırlandırmak, özel ve kamusal alan ayrımını geliştirir. Bu sayede üçüncü şahısların erişebileceği bilgiler de sınırlandırılır.
Kişisel doğrularınıza aykırı paylaşımlar yapmamaya çalışın. Aile, patron ve arkadaşların erişim sağlayabileceği veri miktarı oldukça fazladır. Bu nedenle bireysel doğrularınıza aykırı olmayan paylaşımlar, dijital ayak izinizi olumlu şekilde yönlendirmenize olanak sağlar.
Farklı e-postalara sahip olmak profesyonel ve kişisel hesapların birbiriyle ilişkilendirilme ihtimalini azaltır. Bu sayede kişisel izlenim ve kurumsal imajınız üçüncü şahıslar tarafından kötü kullanıma maruz kalmaz.
Bireysel ve sosyal medya isimlerini farklı arama motorları üzerinden araştırmak, sınırlandırma gereken dijital ayak izlerini belirler. Bu sayede telefon, mail ve konum gibi kişisel bilgilerin hangi düzeyde sınırlandırılacağı bilgisine ulaşmak kolaylaşır.
Dijital ayak izi ve azaltma yolları
- Depolamayı düşürmek için e-posta kutusunu düzenli olarak temizleyebiliriz.
- İş maillerinde gerek olmadıkça CC ve BCC kullanmaktan kaçınabiliriz.
- Kullanmadığımız anlarda bilgisayarları tamamen kapalı tutabiliriz. Uygulamalarımızdan çıkış yapabiliriz.
- Kesintisiz video izlemek yerine daha az enerji harcamak için videoyu indirebilir veya düşük çözünürlükte izlemeyi tercih edebiliriz.
- Sosyal medya platformlarında daha az zaman geçirmeye çalışabiliriz.
- Web sitelerindeki otomatik video oynatma özelliğini kapatabiliriz.
- Bulut depolama yerine harici bellekleri tercih edebiliriz.
